خودانگیزشی و عوامل موثر در آن از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه

خودانگیزشی، نیرویی اکتسابی است که انسان با دستیابی به آن، بدون اثرپذیری از چالشها یا مشوقهای بیرونی، می تواند خود را به انجام یا اجتناب از کاری مکلف کند. قرآن و نهج البلاغه، دستیابی به چنین نیروی عظیمی را برای رسیدن انسان به کمالی که خداوند برای او در نظر گرفته است، ضروری می دانند و راهکارهای عملی ای برای رسیدن به خودانگیزشی بیان کرده اند که هریک می تواند عامل ایجاد یا تقویت خودانگیزشی در انسان باشد. اولین عامل، اعتقاد به حبّ خداوند نسبت به مخلوقات است که توجه به تجلیّات آن، انسان را در این مسیر یاری می دهد. عامل دوم، هدفمندی است که در ایجاد و دوام خودانگیزشی نقش اساسی دارد. عامل سوم، تربیت نفس بعنوان عاملی موثر در کنترل خواستهای نفسانی به منظور رسیدن به خودانگیزشی است. عامل چهارم، داشتن نگرش پندپذیر و عبرت آموز در زندگی و آخرین عامل، الگوپذیری مناسب در راستای هدف اصلی زندگی است. در این مقاله سعی شده بر اساس آیات و روایات و با تاکید بر سخنان امام علی(ع) در نهج البلاغه، این عوامل، شناسایی و تجزیه تحلیل شوند.